zondag 24 juni 2012

Nico Dijkshoorn

"...De uitgeverij heeft  in het Chinees-Indisch restaurant New San Kong op het Stadionplein een aparte eetzaal gehuurd. Er zullen kleine hapjes worden geserveerd. Ik ben in mijn nopjes met de locatie. Het Stadionplein is een fijn plein. Er staat een Febo die ik vaak met mijn vader bezocht voordat we naar een wedstrijd van FC Amsterdam gingen..."
Nico Dijkshoorn rekent in "Nooit ziek geweest" genadeloos af met zijn overheersende vader, die nu zwaar dement zit te zijn. Alles ademt herinneringen, waarvan het Stadionplein één van de weinige goede is.
Ik kwam vaak bij die Febo.
Met vrienden als we voor een rijksdaalder naar een wedstrijd van FC Amsterdam gingen. Wie herinnert zich niet de voorhoede Gerard van der Lem, Nico Jansen en Tjeerd Meijer? Daarachter liepen ergens Frits Flinkevleugel, Jan Fransz, Frank Kramer en op doel stond Jan Jongbloed.
Febo werd ook aangedaan als ik met een andere vriend ging vissen in het verderop gelegen Nieuwe Meer. Ik weet nu nog niet of het om het vissen ging of om die grillburger en saté-kroket.
Ook zat ik vlakbij op school: de Bouman-academie. Laat ik daar verder maar niets over schrijven. Als we op vrijdagmiddag gingen biljarten bij het café Fred van Dijk, moesten we eerst even stoppen bij de Febo.
Een tijd geleden stond er in de krant dat de Febo op het Stadionplein zou verdwijnen. Een schande! Febo hoort net zo op het Stadionplein als de Citroëngarage en het Olympisch Stadion zelf.
Als die Febo weggaat, gaan herinneringen weg. Zowel van Nico Dijkshoorn als van mij. En zeg nou eerlijk: zijn er meer redenen nodig om die Febo er voor altijd te laten staan?

zondag 17 juni 2012

De aap in ons

"Op 16 augustus 1996 viel een jongetje van drie jaar zes meter en eindigde in het primatenverblijf van de Brookfield Zoo in Chicago. Een acht jaar oude gorilla, Binti Jua, reageerde onmiddelijk. Ze nam de jongen in haar armen en bracht hem in veiligheid. Ze ging op een boomstam in een een stroompje ziten en wiegde de jongen op haar schoot, terwijl ze hem een paar keer zachtjes op zijn rug klopte, voordat ze hem naar het wachtende dierentuinpersoneel bracht."
"Het is niet ongebruikelijk dat een klimmende jonge aap uit een boom valt en het op een schreeuwen zet. Die zal onmiddelijk omringd worden door anderen die hem in hun armen nemen en hem wiegen. Dat is precies de reactie die Binti Jua vertoonde ten aanzien van het jongetje in de Brookfield Zoo. Als een volwassene een gevecht met een rivaal verliest en in zijn eentje schreeuwend in een boom zit, zullen anderen naar hem toe klimmen om hem aan te raken en te kalmeren. Troost is een van de meest voorkomende reacties bij mensapen."

In het boek "De aap in ons" legt de primatoloog Frans de Waal uit waarom we zijn wie we zijn. Het gedrag van chimpansees en bonobo's komt veel meer overeen met ons gedrag dan wij denken. En dat komt niet omdat we vam hen afstammen, maar omdat we waarschijnlijk dezelfde vooruders hebben. Frans de Waal trekt prachtige lijnen tussen de mensapen en de mens. Dus als u iets over uzelf wilt leren, ga naar de dierentuin en kijk!

donderdag 7 juni 2012

Anthony and The Johnsons

Ontroerend mooi was  het optreden van Anthony, dit keer zonder The Johnsons maar met het Metropole-orkest, dinsdagavond in het Concertgebouw.
Rond kwart over acht kwam hij op: kwetsbaar als altijd; gehuld in iets van kleding met een doek om zich heen. Als de lichten uitgaan en de muziek het overneemt, onstaat er iets magisch dat niet meer weggaat. Zijn niet te omschrijven stem en zang, het prachtige orkest, zijn speciaal ontworpen laserlicht-begeleiding. Prachtig!
Op gegeven moment zet hij verkeerd in. Even kort overleg met de dirigent, stilte en vervolgens een amusant praatje over wat hem bezighoudt. En passant wordt het orkest overladen met complimenten (en dit wordt wegbezuinigd??), meer dan terecht. Een paar nummers later vergeet hij de tekst. Dat doet niets af aan het slagen van deze avond. Integendeel, het maakt het nog mooier dan dat het al geweest zou zijn.

maandag 4 juni 2012

Naturalis

De Japanse reuzenkrab heeft een rugschild van 35 cm. doorsnee. De spanwijdte van de scharen is meer dan drie meter. Gelukkig hoeft u niet bang te zijn dat u bij het pootje baden (met dit weer???) in Zandvoort gebeten wordt door deze krab. Het is immers de JAPANSE reuzenkrab, die natuurlijk in de wateren rond Japan voorkomt.

De mammoet had een zware schedel met sterke nekspieren nodig om de immense slagtanden te kunnen dragen.

Stier Herman was een gewone stier, maar hij was ook heel bijzonder: hij was het eerste rund ter wereld dat genetisch was gemanipuleerd. Het stukje DNA wat Herman extra had gekregen (in Lelystad!!), zat in alle cellen van zijn lichaam. Door dat extra gen zouden zijn dochters het menselijke eiwit lactoferrine in hun melk kunnen maken. Lactoferrine kan worden gebruikt als medicijn tegen ontstekingen. Omdat het toegevoegde gen bij Herman nog niet goed werkte, produceerden zijn dochters maar heel weinig van het gewenste medicijn.

De reuzenpijlinktvis woog 18 kilo en zijn tentakels waren 1 meter lang. De twee langste ontbreken; die waren wel 7 meter lang. Daarmee is het nog een kleintje; het grootste exemplaar dat is gevonden was 20 meter lang!

Een dagje Naturalis is heel erg leerzaam!

vrijdag 1 juni 2012

Pesthuis

Men dacht dat de pest werd verspreid door 'bedorven en besmette lucht'. Daarom brandde men in de straten tonnen met pek en soms ook kruiden. De rook moest de besmette lucht verdrijven. Vanaf de 16e eeuw verschijnen er , vanzelfsprekend buiten de stad, zogenoemde pesthuizen, waar pestlijders werden ondergebracht. Een pestmeester droeg een lange jas en een masker dat leek op een pinguïnsnavel. Dit masker was gevuld met kruiden om de kwade dampen tegen te gaan. Veel toegepaste behandelingen bij pestlijders waren zweetkuren, aderlatingen en klisteren en het uitsnijden van pestbuilen. Deze middelen haalden niets uit: het ging immers om een bacterie waar alleen antibiotica tegen geholpen zou hebben. Sterker nog, het uitsnijden van pestbuilen kon ertoe leiden dat anderen besmet raakten omdat in een pestbuil de concentratie pestbacillen het hoogst was.

Hoewel artsen en bestuur machteloos waren, kondigde men wel voortdurend maatregelen af. Deze waren gebaseerd op verkeerde veronderstellingen, maar dat zou pas achteraf blijken. Zo moest in Amsterdam in 1534 aan elk huis waar iemand aan de pest overleden was, zes weken lang een bos stro worden gehangen. Op die manier konden voorbijgangers zien dat in dat huis pest heerste en het huis mijden. In 1602 werden pruimen, spinazie en komkommers verboden,  net als het bewaren van de bladeren van wortels en radijzen, omdat men dacht dat de besmetting daarop het meest hechtte.
Boven de ingang van Naturalis hangt de bovenstaande versiering. De ingang blijkt de ingang van het vroegere Pesthuis van Leiden te zijn.
Om meer te weten over de pest is internet heel handig. Van een bacil verspreid door een rat tot een muisklik is maar vierhonderd jaar.